Kiến thức cơ bản về pháp lý kinh doanh - Nguyên tắc xây dựng điều lệ công ty

Khởi nghiệp kinh doanh (Startup SME) là quá trình bạn hiện thực hóa khát vọng và lý tưởng doanh chủ của mình. 
​
Một trong các câu hỏi được đặt ra khi bạn bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh (Startup SME) đó là nên chọn hình thức tổ chức kinh doanh nào? Nếu lựa chọn đăng ký thành lập công ty thì có cần xây dựng điều lệ công ty hay không và theo nguyên tắc nào?

​Điều lệ công ty

Điều lệ công ty là bản cam kết của tất cả thành viên, cổ đông trong công ty khi thành lập và hoạt động. Điều lệ được xây dựng trên cơ sở pháp luật doanh nghiệp. Các nội dung khác của Điều lệ công ty do thành viên, cổ đông được phép tự thỏa thuận nhưng không được trái với quy định của pháp luật.
Khoản 1 Điều 24 luật doanh nghiệp 2020 bao gồm: Điều lệ khi đăng ký thành lập công ty và Điều lệ được sửa đổi, bổ sung trong quá trình hoạt động.
Điều lệ khi đăng ký thành lập công ty
Khi đăng ký đăng ký thành lập công ty, doanh nghiệp phải có bản dự thảo điều lệ công ty gửi tới phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi công ty dự định đặt trụ sở chính. Trong điều lệ bắt buộc phải phải có: họ, tên và chữ ký của những người sau đây:

• Các thành viên hợp danh đối với Công ty hợp danh
• Chủ sở hữu công ty là cá nhân hoặc người đại diện theo pháp luật của chủ sở hữu công ty là tổ chức đối với công ty TNHH một thành viên.
• Thành viên là cá nhân và người đại diện theo pháp luật hoặc người đại diện theo ủy quyền của thành viên là tổ chức đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên.
• Cổ đông sáng lập là cá nhân và người đại diện theo pháp luật hoặc người đại diện theo ủy quyền của cổ đông sáng lập là tổ chức đối với công ty cổ phần.

Điều lệ được sửa đổi, bổ sung trong quá trình hoạt động của doanh nghiệpTrong quá trình hoạt động của doanh nghiệp khi điều lệ được sửa đổi, bổ sung phải có họ, tên và chữ ký của những người sau đây:

• Chủ tịch Hội đồng thành viên đối với công ty hợp danh;
• Chủ sở hữu, người đại diện theo pháp luật của chủ sở hữu hoặc người đại diện theo pháp luật đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên;
• Người đại diện theo pháp luật đối với công ty trách TNHH hai thành viên trở lên và công ty cổ phần.

Nguyên tắc xây dựng Điều lệ công ty

Thứ nhất, Điều lệ phải đảm bảo có đầy đủ nội dung chủ yếu theo quy định của Luật Doanh nghiệp hiện hành, không được trái với các quy định của pháp luật doanh nghiệp và pháp luật có liên quan như Luật Doanh nghiệp, Bộ luật dân sự, Luật Thương mại, pháp luật về thuế và kế toán,…
Thứ hai, khi soạn thảo Điều lệ phải dựa trên nguyên tắc tự nguyện, thỏa thuận. Điều lệ là một hợp đồng nhiều bên, quy định quyền và nghĩa vụ của các bên, các chủ sở hữu công ty, quy định về việc tổ chức, quản lý và hoạt động của doanh nghiệp.
Thứ ba, không được xâm phạm đến lợi ích của bên thứ ba.

Lưu ý các doanh nghiệp khi viết điều lệ: Ngoài việc là tài liệu trong bộ hồ sơ pháp nhân, thì điều lệ công ty cần thể hiện được chứng năng quản trị doanh nghiệp 

Nội dung của Điều lệ công ty

Điều lệ công ty có các nội dung chủ yếu sau đây:

•  Tên, địa chỉ trụ sở chính công ty; tên, địa chỉ chi nhánh và văn phòng đại diện(nếu có);
•  Ngành, nghề kinh doanh;
•  Vốn điều lệ; tổng số cổ phần, loại cổ phần và mệnh giá từng loại cổ phần đối với công ty cổ phần;
•  Họ, tên, địa chỉ, quốc tịch và các đặc điểm cơ bản khác của các thành viên hợp danh đối với công ty hợp danh; của chủ sở hữu công ty, thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn; của cổ đông sáng lập đối với công ty cổ phần; phần vốn góp và giá trị vốn góp của mỗi thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty hợp danh; số cổ phần, loại cổ phần, mệnh giá cổ phần từng loại của cổ đông sáng lập;
• Quyền và nghĩa vụ của thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh; của cổ đông đối với công ty cổ phần;
• Cơ cấu tổ chức quản lý;
• Người đại diện theo pháp luật đối với công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần;
• Thể thức thông qua quyết định của công ty; nguyên tắc giải quyết tranh chấp nội bộ;
• Căn cứ và phương pháp xác định thù lao, tiền lương và thưởng cho người quản lý và Kiểm soát viên;
• Những trường hợp thành viên có quyền yêu cầu công ty mua lại phần vốn góp đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc cổ phần đối với công ty cổ phần;
• Nguyên tắc phân chia lợi nhuận sau thuế và xử lý lỗ trong kinh doanh;
• Các trường hợp giải thể, trình tự giải thể và thủ tục thanh lý tài sản công ty;
• Thể thức sửa đổi, bổ sung Điều lệ.

Các loại hình doanh nghiệp cần có Điều lệ công tyTheo quy định của Luật Doanh nghiệp hiện hành thì các loại hình doanh nghiệp sau phải xây dựng điều lệ, gồm:

• Công ty cổ phần
• Công ty hợp danh;
• Công ty trách TNHH.

Lưu ý: Đối với doanh nghiệp tư nhân không bắt buộc phải có điều lệ công ty.
_____________________________
Biên tập: Hồ Thị An - BisoVINA
Media: Trần Đình Sơn - BisoVINA
Kiểm duyệt nội dung: Bích Ngọc, Đỗ Huyền - Giamdoc.net 
Theo bài giảng (video) gốc của Luật sư Đỗ Quốc Quyền - Khóa Khóa Setup công ty và vận hành kinh doanh bài bản V03 - Chuyên đề Pháp lý doanh nghiệp trên Giamdoc.net

​