Hiểu đúng công cụ quản trị chiến lược BSC-KPI và hạnh phúc nhân viên

Trong môi trường và điều kiện thông lệ thị trường, điều quan trọng nhất các giám đốc phải làm được là khiến nhân sự của mình TỰ GIÁC, SỐT SẮNG SẴN SÀNG, và ghi nhớ nguyên tắc, con người sinh ra và lớn lên vốn có sẵn sự lười biếng, nếu buông lỏng sẽ dẫn tới việc vô kỷ luật. Kỷ luật tự giác chỉ có được khi được khởi nguồn từ kỷ luật bắt buộc, nghĩa là đầu tiên vẫn phải có quy chế, nhắc nhở, quy định, phạt đi đôi với động viên khích lệ, không được xúc phạm trước đám đông. Một công ty tốt là một công ty không cần dùng đến quy chế, quy định và chế tài với nhân viên.

Giải đáp câu hỏi của học viên.

Câu hỏi từ học viên 1: Lập kế hoạch theo BSC, chưa hiểu rõ, mong được Thầy làm rõ hơn về BSC. Chiến lược cấp kinh doanh, tạo ra sản phẩm thông qua việc thuê gia công bên ngoài. Cách nào để quản lý chất lượng, tham gia vào việc gia công tới bước nào để kiểm soát?

Cách hiểu và cách ứng dụng BSC:

BSC ra đời từ những năm đầu của thập niên 90, dù BSC đã ra đời lâu nhưng vẫn ứng dụng rất hay vì:

• BSC viết tắt bởi BALANCE SCORE CARD: phương pháp tư duy theo thẻ điểm cân bằng. 
• Cấu trúc BSC được chia làm 4 góc. Có nghĩa là khi xác lập mục tiêu cần tiến đến của doanh nghiệp thì cần được xác lập cần bằng về tài chính - khách hàng - quản trị vận hành (một số tài liệu dịch là quy trình nội bộ) - học hỏi, phát triển.

Ví dụ khi xác lập mục tiêu tài chính: Đề cập doanh thu, chi phí, lợi nhuận. Nếu mục tiêu hàng năm, doanh nghiệp chỉ đề cập đến doanh thu, không quan tâm việc đào tạo nâng cao năng lực nhân sự thế nào mới đạt được mức doanh thu đó. Nếu doanh thu tăng, doanh nghiệp có cải thiện được chất lượng phục vụ khách hàng hay không. Doanh thu tăng dựa trên tăng dung lượng khách hàng hay dựa vào việc gì hay phát triển thị trường,... là những câu hỏi doanh nghiệp bắt buộc phải hỏi khi xác lập mục tiêu về doanh thu. Giúp doanh nghiệp không quá chú trọng vào việc tăng trưởng thuần túy, mà phải tăng trưởng có chất lượng. Nếu việc tăng trưởng về mặt doanh thu kinh doanh có chất lượng tức là nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng, phát triển thêm khách hàng và thị phần, nâng cao trình độ quản trị, quy trình nội bộ và các tiêu chí quản trị trong nội bộ, nâng cao năng lực học hỏi và phát triển như đào tạo đội ngũ, nghiên cứu phát triển, marketing nội bộ,... khi ấy doanh nghiệp đạt được trang thái phát triển.

Nếu các mục tiêu của BSC đạt được cùng lúc trong một năm, gọi là doanh nghiệp phát triển. Nếu chỉ đạt được mục tiêu doanh thu, doanh nghiệp chỉ đạt được tăng trưởng doanh thu. Nhưng tăng trưởng doanh thu rất dễ doanh nghiệp rơi vào bẫy tăng trưởng. Hệ lụy của bẫy tăng trưởng: càng làm lớn càng vay nhiều, càng bán nhiều công nợ càng nhiều, càng bán nhiều chất lượng sản phẩm và dịch vụ càng đi xuống,... nếu doanh nghiệp không hoạch định và đưa ra các chương trình hành động cân bằng theo quan điểm BSC, thì doanh nghiệp bị dính đòn ngay.

Nếu ở thẻ tài chính, doanh nghiệp lựa chọn 3 tiêu chí doanh thu, lợi nhuận dòng tiền thì ở 3 thẻ còn lại cũng phải đưa ra các chỉ tiêu tương ứng (ví dụ chỉ tiêu khách hàng đưa ra các tiêu chí: số cửa hàng mở mới, tăng chất lượng, tỉ lệ khách hàng    lặp lại,...). Với 4 thẻ sẽ tạo cho doanh nghiệp từ 8-12 chỉ tiêu (goals), chi tiết đến phòng ban bộ phận gọi là KPR. Lời khuyên, chủ doanh nghiệp nên yêu cầu đội ngũ lập kế hoạch từ dưới lên (phương pháp bottom-up) thì BSC mới có giá trị. Hiện nay, phần mềm Biso24 (phần mềm tặng kèm theo khóa học CEO Thực chiến) đã cung cấp công cụ xác lập BSC và triển khai thành kế hoạch tài chính kinh doanh từ cấp dưới.

BSC là một công cụ được ưa chuộng ở môi trường các nước kinh tế chưa phát triển. Riêng Việt Nam, vẫn cần sử dụng khoảng 20 năm. Nhưng công cụ này không lỗi thời, nếu có tư duy cân bằng. BSC là công cụ trong lĩnh vực quản trị chiến lược. 

Chiến lược cấp kinh doanh: chiến lược sản xuất nên áp dụng sản xuất 1 phần, thuê gia công 1 phần. Nhưng cần đưa ra các câu hỏi: đối tắc gia công là ai, đã gia công thử chưa, có thẩm định được năng lực thực hiện liên tục,... nếu chưa có đủ các thông tin để trả lời cho các câu hỏi trên, thời gian đầu nên đưa nhân viên kỹ thuật và KCS sang đối tác thuê gia công tham gia vào mọi tiến trình, vừa để hướng dẫn, quay phim, chụp hình, ghi lại biên bản từng tiền trình. Khi nào đối tác gia công đã trơn tru, chỉ cần KCS giám sát (tiến độ thực hiện đơn gia công, bảo quản nguồn nguyên liệu, nghiệm thu kết quả).

Câu hỏi từ học viên 2: Công cụ, cách thực hoặc tiêu chí để đánh giá chỉ tiêu hạnh phúc nhân viên.

Chỉ số hạnh phúc nhân viên thuộc lĩnh vực marketing nội bộ, thể hiện ý chí và triết lý nhân sự của công ty.

Môi trường công ty theo mô hình kim cương sẽ giúp:

• Dung dưỡng tài năng, tạo ra một không gian cho nhân sự thể hiện vài trò.
• Dung dưỡng đạo đức, văn hóa, quan hệ đồng nghiệp.
• Là nơi để nhân sự trải nghiệm 2 điều quan trọng hơn tiền: thăng tiến và thành công. Bản chất thực sự của thăng tiến, không phải thăng cấp vị trí, giống bản chất thực sự của khác biệt hóa “tôi tốt hơn chính tôi của ngày hôm qua”, “sản phẩm của tôi tốt hơn chính tôi tháng trước”. 

Vậy bản chất của thăng tiến là giúp nhân viên tốt hơn và giỏi hơn chính họ ngày hôm qua. Khi nhân viên tốt hơn và giỏi hơn, họ đưa ra các mục tiêu và đạt được, được công ty ghi nhận thành quả, được khen, được thưởng. Gọi là trải nghiệm công việc, trải nghiệm lĩnh lương - là mấu chốt của HẠNH PHÚC NƠI CÔNG SỞ.

Để đề cập đến chỉ số hạnh phúc nhân viên, doanh nghiệp nên lập phiếu (online hoặc offline) bao gồm 3 phần (không ghi tên nhân viên cụ thể):

1. Phạm vi và phân công trách nhiệm công việc có đủ rõ ràng, phù hợp với sở trường, mong muốn làm việc của bạn hay không? Đưa ra các lựa chọn: Có / mức độ phù hợp vừa / không phù hợp / khác biệt: chấm 1-5 điểm.
2. Lãnh đạo và văn hóa doanh nghiệp: ví dụ đưa ra các câu hỏi, bạn có hài lòng với BGĐ công ty, có tin tưởng vào đường lối lãnh đạo, quan hệ đồng nghiệp hàng có vui vẻ, có giúp đỡ hay công kích, đấu tố nhau trong các cuộc họp,... chấm 1-5 điểm. 
3. Cơ chế chính sách về lương thưởng có đủ tường minh và dễ hiểu?, bạn có hài lòng với mức thu nhập hiện tại được lĩnh hay không?, bạn có trải nghiệm lĩnh lương tốt không,... chấm 1-5 điểm.

Sau đó tính điểm trung bình: ở từng mảng là 3: mức trung bình, 4: khá, 5: tốt, nếu ở mức 2, doanh nghiệp nên cải thiện. Nếu 3 phần trên chưa đủ, doanh nghiệp có thể bổ sung thêm các tiêu chí khác phù hợp với doanh nghiệp mình: ví dụ các hoạt động teambuilding, du lịch, hoặc các hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực,... chính là các yếu tố thuộc về hạnh phúc của nhân viên. Một môi trường công ty tốt chắc chắn sẽ mang lại hạnh phúc cho nhân viên. Chi tiết sẽ được trình bày ở chuyên đề quản trị nhân sự. Tiêu chuẩn nhân sự cấp trung và đánh giá hạnh phúc nhân viên. Nếu ở doanh nghiệp, nhân sự cấp trung không xác định được năng lực, không phát huy được vai trò trách nhiệm thì chủ doanh nghiệp còn “khổ”. Ở một công ty, nhân viên đang không hạnh phúc, việc sẽ phát sinh vô cùng nhiều. 

Lời khuyên: Trong môi trường và điều kiện thông lệ thị trường, điều quan trọng nhất các giám đốc phải làm được là khiến nhân sự của mình TỰ GIÁC, SỐT SẮNG SẴN SÀNG, và ghi nhớ nguyên tắc, con người sinh ra và lớn lên vốn có sẵn sự lười biếng, nếu buông lỏng sẽ dẫn tới việc vô kỷ luật. Kỷ luật tự giác chỉ có được khi được khởi nguồn từ kỷ luật bắt buộc, nghĩa là đầu tiên vẫn phải có quy chế, nhắc nhở, quy định, phạt đi đôi với động viên khích lệ, không được xúc phạm trước đám đông. Một công ty tốt là một công ty không cần dùng đến quy chế, quy định và chế tài với nhân viên.

​--------
Biên tập: Bích Ngọc - Giamdoc.net
Media: Trần Đình Sơn - Bisovina
Kiểm duyệt nội dung: Đỗ Huyền - Giamdoc.net
Theo bài giảng (video) gốc của Chuyên gia Vũ Long - Giamdoc.net - Khóa CEO thực chiến V05 - Mô hình kinh doanh và hoạch định chiến lược trên Giamdoc.net

​